Wszechobecne tępienie polskości, kary cielesne, spis zakazanych lektur, podsłuchiwanie prywatnych rozmów, rewidowanie rzeczy osobistych, kontrolowanie stancji, zakaz rozmawiania po polsku – tak wyglądała codzienność uczniów w rosyjskiej szkole w Królestwie Polskim w latach 80. XIX wieku, kiedy to Polska zniknęła z mapy Europy. Do takiej szkoły trafia Marcin Borewicz, który zmaga się nie tylko z nauką, lecz także z rusyfikacją. W szkole – dzięki obcowaniu z innymi uczniami – dojrzewa, poznaje siebie i przechodzi przemianę, dzięki której zyskuje świadomość swojej narodowości.
W opracowaniu znalazły się następujące elementy:
* notka o autorze
* streszczenia: krótkie (całego utworu) i szczegółowe (kolejnych rozdziałów lub części)
* plan wydarzeń
* charakterystyka bohaterów
* problematyka utworu
* gatunek i rodzaj literacki
* znane cytaty
* motywy literackie
* geneza utworu i/lub wyjaśnienie tytułu
* przykładowe tematy wypracowań
* przykładowe zadania egzaminacyjne