Wolność akademicka jako zawód i powołanie jest próbą aktualizacyjnego odczytania Weberowskiej kategorii powołania nauki przez pryzmat wolności akademickiej. Jest to pierwsza taka próba, do tej pory w literaturze przedmiotu nie badano wzajemnych relacji pomiędzy nimi. Publikacja rozpoczyna się od postawienia pytania: jak powinniśmy rozumieć rolę wolności akademickiej i do jakiego stopnia jej wymogi powinny być respektowane w praktyce naukowej i kształtowaniu polityki naukowej? Wolność akademicką możemy analizować na dwóch różnych poziomach: (a) poziomie metodologicznym, który uwzględnia zasady konstruowania wiedzy naukowej (perspektywizm, konstruktywizm pojęciowy, problematyzacja); oraz (b) poziomie praktycznym, który obejmuje postulat wolności akademickiej rozumiany jako założenie współczesnej nauki. Dwoistą perspektywę wolności akademickiej można również dostrzec w Weberowskiej kategorii nauki jako powołania. Argumentuję, że wolność akademicka jest normatywnym standardem ideału powołania: jest warunkiem koniecznym projektu powołania (rozumianego jako ideał etyczny), a nade wszystko wolność jest współistotnym parametrem myślenia na poziomie operacji poznawczych i wyborów ludzkiego działania poznawczego (rozumianego jako ideał poznawczy). Ponadto próbuję zbadać, na ile Weberowska koncepcja wolności akademickiej może pomóc nam w zrozumieniu naszych problemów z wolnością akademicką dzisiaj. Trudno przecenić znaczenie wolności akademickiej dla pracy zarówno naukowców, jak i całego ekosystemu demokratycznego. Weberowska koncepcja wolności akademickiej ma ważne implikacje dla tworzenia instytucjonalnego wsparcia dla odpowiedzialnej nauki w XXI wieku, które nie zostały jeszcze w pełni zrozumiane, a tym bardziej wdrożone.