Zbigniew był przyrodnim bratem Bolesława Krzywoustego i synem Władysława Hermana z jego pierwszego związku. Jeszcze za życia ojca obaj bracia wymusili na nim podział kraju i własne prowincje, aby w 1102 roku, po jego śmierci, objąć samodzielne rządy.
Zbigniew miał wszelkie predyspozycje, by zostać wielkim władcą Polski – był pierworodny, ambitny, posiadał znaczne poparcie wśród rycerstwa i możnych. Jednak wybitny talent młodszego brata, jego zdolności militarne i umiejętność politycznych intryg zepchnęły go w cień, a wkrótce na wygnanie.
Nieudana wyprawa cesarza Henryka V do Polski przeprowadzona w intencji przywrócenia mu władzy, nie przyniosła Zbigniewowi poważania. To wtedy nastąpiło słynne oblężenie Głogowa. Zbigniew wkrótce został przez Krzywoustego uwięziony i w okrutny sposób oślepiony, w wyniku czego zakończył swój tragiczny żywot.
Jego losy to przykład, jak w pokrętny sposób fortuna postępuje nawet z synami władców potężnych krajów. Jego życie to także kawał historii naszego kraju w burzliwych czasach przełomu XI i XII wieku.